Ý nghĩa và phong tục Tết Trung thu tại Việt Nam

Tết Trung thu bắt nguồn từ đâu?

Trung thu là một ngày giữa mùa thu (rằm tháng 8 âm lịch), cũng không có bất kỳ nguồn sử liệu nào để có thể cho chúng ta biết được chính xác Tết Trung thu đã xuất hiện ở nước ta từ bao giờ.

Tết Trung thu đã xuất hiện từ rất lâu tại nước ta.

Tại Việt Nam, nhắc đến Trung thu chắc chắn không thể thiếu những lời kể về sự tích về chị Hằng và chú Cuội. Câu chuyện dân gian này đã tồn tại rất lâu đời, đồng hành cùng Tết Trung thu và không biết được nó có từ lúc nào.

Chuyện xảy ra vào ngày rằm tháng 8, một tiên nữ xinh đẹp nhất nhì ở cung trăng và cũng là một nàng tiên yêu trả con tham gia cuộc thi “Làm bánh ngày rằm” tại cung đình. Để tham gia cuộc thi này, Hằng Nga đã xuống trần gian để học cách làm bánh và gặp chú Cuội. Cuội là một chàng trai được mệnh danh là một chuyên gia nói dối ở trần gian. Gặp được Hằng Nga, Cuội bèn nói Hằng Nga trộn tất cả nguyên liệu mình có hòa lại với nhau rồi đem nướng lên. Kết quả sau đó rất bất ngờ, bánh sau khi nướng được đem ra khỏi lò mới một hương thơm rất hấp dẫn, các em nhỏ ăn thử đều tấm tắc khen ngon. Vậy là Hằng Nga sau khi có được cách làm bánh liền vội quay lại cung trăng để tham gia cuộc thi. Lúc này, Cuội vì lưu luyến không muốn xa Hằng Nga xinh đẹp, Cuội đã nắm lấy tay nàng. Rồi với sức mạnh của thần tiên, Hằng Nga đã vô tình kéo cả chú Cuội và cây đa đầu làng lên cung trăng cùng mình.

Hằng Nga đã dùng những chiếc bánh được Cuội hướng dẫn làm để dự thi. Không ngờ, những chiếc bánh nướng này đã giúp Hằng Nga dành giải nhất, và bánh Trung thu ra đời như một tên gọi thân thuộc cho loại bánh mà Hằng Nga đã thực hiện.

Về phần chú Cuội, sau khi lên cung trăng không thể về trần gian lại. Hằng ngày, Cuội chỉ có thể ngồi dưới gốc đa để nhìn ngắm trẻ con ở trần gian đang chơi đùa và buồn bã. Thấy vậy, Hằng Nga đã xin phép Ngọc Hoàng cho phép Hằng Nga và Cuội có thể xuống trần gian vào ngày rằm tháng 8 hàng năm để vui chơi cùng các em nhỏ. Từ đó Ngọc Hoàng đã đặt cho ngày rằm tháng 8 cái tên “Tết Trung thu”, và ngày Trung Thu cũng trở thành một ngày tết vui chơi của các em nhỏ.

Từ đó về sau, cứ tới Trung Thu, nhà nhà, người người lại cùng nhau tổ chức rước đèn, múa lân để kỷ niệm ngày chú Cuội và chị Hằng ghé xuống trần gian vui chơi cùng các em nhỏ.

Tết Trung thu gắn liền với sự tích về chị Hằng và chú Cuội.

Tết Trung thu có ý nghĩa gì?

Ánh trăng luôn có một mối liên hệ đặc biệt với cuộc sống con người theo niệm từ những người xưa đến nay. Trăng thì lúc tròn, lúc khuyết. Hình dáng của ánh trăng thay đổi trong tháng cũng như sự thể hiện của niềm vui, nỗi buồn, sự đoàn tụ, sum họp hay chia lìa. Và ngày trăng tròn trong đêm Trung thu từ lâu đã trở thành một biểu tượng cho sự sum họp, do đó nó cũng có một tên gọi khác là Tết đoàn viên.

Tết Trung thu còn có tên gọi là Tết Đoàn viên.

Dù trong năm mọi người có bận rộn công việc ở khắp mọi nơi thì Trung thu sẽ là ngày mọi người trong gia đình có thể quây quần bên nhau, cùng nhau làm cỗ cúng gia tiên, cùng nhau uống trà và ăn bánh Trung thu,..v…v…

Khi đêm xuống, ánh trăng vàng lan tỏa. Lúc này chính là thời điểm để xóm làng hội họp, cùng nhau ngắm trăng, ăn bánh, uống trà,.v.v… còn trẻ nhỏ thì cùng nhau rước đèn, xem múa lân, phá cỗ,.v.v…

Ngoài ý nghĩa là một ngày đoàn viên để cả người lớn và trẻ em có một dịp để sum vầy, vui chơi. Ở nhiều nơi người ta còn dựa vào vầng trăng ngày rằm này để tiên đoán về mùa màng và vận mệnh quốc gia. Nếu trăng Trung thu có màu vàng thì năm đó sẽ trúng mùa tằm tơ. Nếu trăng thu màu xanh hay lục thì năm đó sẽ có thiên tai, và nếu trăng thu màu cam trong sáng thì đất nước sẽ thịnh trị.

Ngày Tết Trung thu thường sẽ có những phong tục gì?

Tết Trung thu cũng là một trong những ngày tết cổ truyền tại Việt Nam, và đi kèm theo nó cũng có những phong tục truyền thống như:

- Rước đèn Trung thu

Rước đèn Trung thu là hình ảnh không thể thiếu mỗi khi Trung thu đến. Hình ảnh những đứa trẻ cùng nhau thắp sáng những chiếc lồng đèn bước ra đường tạo thành một bức tranh đêm Trung thu vô cùng xinh đẹp và rực rỡ.

Những chiếc lồng đèn được làm với rất nhiều hình dáng khác nhau, mỗi đứa trẻ gần như đều có thể có cho mình 1 chiếc đèn lồng với hình thù mình yêu thích. Nhờ những chiếc đèn lồng xinh đẹp mà các bé rất vui vẻ và có rất nhiều tiếng cười trẻ thơ tô điểm cho bức tranh đêm Trung thu dưới ánh trăng vàng tỏa sáng.

Rước đèn là hình ảnh không thể thiếu trong Tết Trung thu.

Những chiếc đèn lồng truyền thống thì sẽ được làm từ tre và giấy gió với những nét vẽ và đường thêu mang nét đặc sắc riêng. Tuy nhiên thời gian qua, những chiếc lồng đèn cũng được nâng cấp và đa dạng hóa hơn về chất liệu, hình dạng, có thêm nhạc và đèn nhấp nháy. Dù có làm bằng chất liệu truyền thống hay hiện đại thì những chiếc đèn Trung thu luôn giữ nguyên ý nghĩa của nó là thể hiện cho sự ấm no và hạnh phúc gia đình.

- Múa lân

Không chỉ riêng lồng đèn, hình ảnh của những điệu múa lân cùng nhịp trống vang vọng trên các nẻo đường cũng là điều không thể thiếu trong ngày Trung thu. Thường hoạt động múa lân sẽ được tổ chức vào đêm 14 và đêm 15 tháng 8 âm lịch. Múa lân đòi hỏi sự phối hợp của một đội gồm một người đội chiếc đầu lân và chỉ huy cả đội múa với những điệu bộ của con vật này theo nhịp trống.

Hình tượng con Lân tượng trưng cho điềm lành, hoạt động múa Lân trong ngày Trung thu như là một trong những ước mong cho những điềm lành đến với mọi nhà. Với ý nghĩa này, ngoài Trung thu, chúng ta có thể thấy hình ảnh múa lân trong ngày khai trương của các nhà hàng, khách sạn, công ty,..v..v…

- Ngắm trăng

Tại Việt Nam, thời điểm rằm tháng 8 sẽ là lúc cảnh trời đất đẹp nhất, ánh trăng sáng chiếu rọi khắp mọi nơi, khí hậu mát mẻ. Thời điểm này cũng là lúc mà việc nông được nhàn rỗi hơn. Vậy nên sau khi sum vầy phá cỗ, các gia đình sẽ thường cùng nhau sum vầy ra ban công, sân vườn, sân thượng hay tìm chỗ cao đề cùng nhau thưởng thức ánh trăng rằm.

Dưới ánh trăng, ông bà bố mẹ cũng sẽ thường kể cho các bé nhỏ trong nhà nghe câu chuyện về chị Hằng và chú Cuội.

- Phá cỗ

Trung thu là ngày mà mỗi gia đình tại Việt Nam đều bày cỗ với các loại bánh kẹo đa dạng, và đương nhiên là không thể thiếu bánh Trung thu. Mâm cỗ được bày và trang trí đa dạng, dùng để cúng trăng và tế trời đất, gia tiên để cầu mong cuộc sống tốt lành, mùa màng bội thu và sự đoàn viên.

Khi trăng lên tới đỉnh đầu là lúc mà cả gia đình cùng nhau phá cỗ và thưởng thức hương vị của Tết Trung thu. Những chiếc bánh Trung thu sẽ được cắt chia đều theo số lượng thành viên trong gia đình. Bánh càng được cắt đều thì gia đình sẽ càng hạnh phúc và hòa thuận hơn nữa.

Vậy là một mùa Tết Trung thu nữa lại sắp đến. Đất Hợp kính gửi những lời chúc tốt đẹp nhất đến Quý khách hàng đã, đang và sắp sử dụng các sản phẩm và dịch vụ do Đất Hợp cung cấp một cách trân trọng!